Jak działa Szkoła Summerhill ?

Szkoła Summerhill została utworzona w 1921 roku, w czasach kiedy prawa jednostki były mniej szanowane niż obecnie. W większości domów dzieci były bite a dyscyplina była podstawą w wychowywaniu dzieci. Poprzez swój samorząd i wolność szkoła zmagała się przez ponad osiemdziesiąt lat z presją dostosowania się, aby zapewnić dzieciom prawo do decydowania za siebie. Obecnie szkoła jest prosperującą społecznością demokratyczną. Szkoła pokazuje, że kiedy pozwoli się dzieciom na to, by były sobą, uczą się one być pewne siebie, tolerancyjne i liczące się z innymi.  

Summerhill jest społecznością liczącą około sto osób. Większość z nich to dzieci w wieku pomiędzy 5 a 18 lat. Resztę stanowią nauczyciele, opiekunowie i inni pracownicy. Szkoła mieści się w dużym wiktoriańskim domu wraz z otaczającym go terenem. Szkoła Summerhill oddalona jest dwie mile od wschodniego wybrzeża Suffolk.

Większość dzieci w czasie semestru mieszka w internacie, chociaż są także uczniowie dochodzący na lekcje. Zazwyczaj, kiedy młodsi uczniowie dorastają, wolą spać w szkole! Summerhill jest szkołą koedukacyjną i cieszy się z różnorodności uczniów z całego świata.

W szkole dostępny jest szeroki wybór przedmiotów, do poziomu GCSE i powyżej niego (*angielskie państwowe egzaminy dla uczniów w wieku 16 lat[ przyp.tłumacza]). Każdego semestru, kiedy starsi uczniowie „zapiszą się” na zajęcia, przygotowywany jest nowy plan lekcji. Mimo że przygotowany jest plan zajęć, nie ma żadnego przymusu uczestniczenia w nich. 

Oprócz zorganizowanych zajęć, uczniowie mają wolny dostęp do sztuki, stolarstwa i komputerów. W szkole są także miejsca, w których dzieci mogą przebywać, bawić się, prowadzić życie towarzyskie, grać w gry, być twórcze itp.Dorośli nie organizują tutaj dzieciom aktywności, to dzieci same muszą tworzyć zajęcia dla siebie. Tak więc różne sporty, gry i inne formy zabawiania samych siebie tworzone są przez dzieci i dorosłych, zależnie od potrzeby.

Pracownicy spotykają się każdego dnia, aby porozmawiać o wszystkich problemach i obawach. Lista Nadzwyczajnej Uwagi ma pod kontrolą nowych uczniów a także tych, którzy mogą mieć problem z lekcjami. Pracownicy biorą pod uwagę różne działania, które pomogą dziecku w uczeniu się. Na przykład, jeśli dziecko boi się klasy lekcyjnej, można zaoferować mu lekcje indywidualne. Tak jest w przypadku uczniów uczących się bardzo szybko oraz wolno. Uczniowie, jeśli chcą, mogą podejść do egzaminów. Większość uczniów podchodzi do niektórych GCSEs przed opuszczeniem szkoły, niektórzy wolą nie podchodzić do żadnego egzaminu.

Ważną aspektem w Summerhill jest prawo do zabawy. Wszystkie lekcje są nieobowiązkowe. Nie ma presji podporządkowywania się do poglądów dorosłych na temat dorastania, mimo że sama społeczność wymaga od każdego rozsądnego zachowania. Znęcanie się nad słabszymi, wandalizm czy zachowania antyspołeczne podlegają rozstrzyganiu przez specjalnie wybranych rzeczników praw obywatelskich lub przez całą społeczność w trakcie codziennych spotkań. 

Szkoła ulokowana jest na 12 akrach ogrodu i terenów leśnych z dużą przestrzenią do jeżdżenia na rowerze, budowania szałasów, wspinania się na drzewa, robienia ognisk, biwakowania oraz do twórczych zabaw. Jest tam także basen do kąpieli w czasie letnim, kort tenisowy, boisko sportowe, boisko do koszykówki a także tenis stołowy w budynku.

Zimą i wiosną funkcjonuje wybierany przez całą społeczność Komitet Towarzyski, który organizuje zabawy popołudniowe i wieczorne. Zajęcia takie to między innymi gra w podchody, gry słowne, gry planszowe, działania spontaniczne, opowiadanie historii, wycieczki do kina.

 Summerhill jest społecznością radosną i troskliwą, która zdaje sobie sprawę z tego, że ważne jest wyrażanie emocji i uczenie się poprzez uczucia. Pomiędzy członkami społeczności panuje szczerość i otwartość. Pracownicy nie używają autorytetu dorosłych do narzucania wartości i rozwiązywania problemów. Wszelkie problemy rozwiązywane są przez poszczególne osoby z pomocą przyjaciół, rzeczników praw obywatelskich lub całej społeczności podczas spotkań.

Szkoła ma program pomocy potrzebującym. W Summerhill wyznacza się także osobę do stosunków zagranicznych oraz komitet uczniów, którzy regularnie biorą udział w konferencjach, programach praw dziecka, warsztatach w szkołach i na uniwersytetach, itd. Szkoła stara się także umożliwić jak największej ilości osób odwiedzenie Summerhill i zobaczenie wyjątkowego systemu w akcji.

Poczucie wspólnoty w szkole jest bardzo silne. W pewnym sensie jest to konieczne, gdy 100 ludzi mieszka blisko siebie przez ponad pół roku, jeśli nie ma być między nimi nieznośnego napięcia. Poczucie wspólnoty wspierane jest w Summerhill tym, że wszyscy mieszkańcy uważani są za równych członków społeczności. Wszyscy są równouprawnieni do pełnoprawnego uczestniczenia w szkole – nauczyciele, starsze i młodsze dzieci są w szkole na tych samych prawach – i odzwierciedla się to w ich wzajemnych relacjach. W żadnej hierarchii, choćby była ona przyjazna i nieformalna, nie będzie obecna taka łatwość w zachowaniu jak w Summerhill, w którym wszyscy są równi. 

Spotkanie jest tym, co sprawia, że równość jest prawdziwa a nie tylko retoryczna. Na przykład każdy wie, że pracownik nie ma żadnych sankcji wobec ucznia, których uczeń nie miałby wobec pracownika – oraz że wnoszenie przez nauczyciela sprawy przeciwko uczniowi nie oznacza, że nauczyciel ma większe lub mniejsze prawdopodobieństwo wygrania, ponieważ wszyscy zainteresowani mają identyczną pozycję. Tutaj wszyscy mają taką samą pozycję.

W rezultacie wszyscy bardzo zróżnicowani członkowie Summerhill mają silne poczucie solidarności ze szkołą. Członkowie są różnoracy: poza różnicą wieku, Summerhill jest społecznością międzynarodową. Wiele państw reprezentowanych jest przez uczniów Summerhill, między innymi Francja, Niemcy, Holandia, Izrael, Szwajcaria, Stany Zjednoczone, Korea, Tajwan. Uczniowie ze Zjednoczonej Brytanii stanowią mniej niż połowę wszystkich uczniów. 

Oczywiście nie wszyscy uczniowie w Summerhill są idealni. Czasami uczeń z potrzebą buntowania się – zazwyczaj nowy uczeń – będzie zachowywać się w najbardziej destruktywny sposób, jak to tylko możliwe; będzie łamać tak wiele pisanych i niepisanych zasad społeczności, ile tylko zdoła; ogólnie rzecz biorąc, będzie powodować spore zamieszanie.

Interesujące jest to, że te buntownicze dzieci to zazwyczaj uczniowie, którzy niedawno przenieśli się do Summerhill z bardziej „konwencjonalnych” szkół. Uczniowie ci zdają się buntować przeciwko niesprawiedliwej i autorytarnej strukturze, z które przyszli, ponieważ kiedy w niej tkwili, żaden bunt nie był możliwy. Oczywiście, mogą oni być destrukcyjni, ale zazwyczaj uspokajają się i zaczynają w bardziej konstruktywny sposób cieszyć się wolnością jaką daje Summerhill.